تمرکز کردن، خصوصاً روی موضوعات سخت یا خسته‌کننده، دشوار است. درس خواندن همیشه هیجان انگیزه نبوده، اما لزوماً نباید کسل کننده هم باشد. اگر راه های افزایش تمرکز برای درس خواندن را یاد بگیریم، در کنار آن، با کمی اراده و استفاده از روش های درست مطالعه، حتی سخت ترین درس ها را می توانیم برای خود شیرین و جذاب کنیم. در اصل، با افزایش تمرکز و بدست آوردن یک تمرکز لیزری، می توانیم درس هایی که ممکن است به ساعت ها مطالعه نیاز داشته باشند را در زمان بسیار کمتری به پایان برسانیم.
راه های افزایش تمرکز برای درس خواندن
نگرش نیک این مبحث روش های افزایش تمرکز برای مطالعه را به دو بخش تقسیم کرده است که می خواهیم تکنیک های موجود در هر قسمت را گام به گام با هم یاد بگیریم. سپس فقط کافیست تا آنها را اجرا کنیم.
بخش اول: آماده شدن برای تمرکز حین مطالعه
1- پیدا کردن محیط مناسب مطالعه
به طور کلی، ایده خوبی است که حواس‌پرتی‌ها را تا حد امکان در حین مطالعه از بین ببرید تا بتوانید روی آنچه جلوی شماست تمرکز کنید. جایی آرام مانند یک اتاق خصوصی یا کتابخانه پیدا کنید. اگر هوای تازه را دوست دارید، به بیرون بروید و به جایی بروید که تا حد امکان از حواس‌پرتی‌ها دور باشد و در صورت لزوم بتوانید به اینترنت متصل شوید.
به خاطر داشته باشید که هر کس ترجیحات محیط مطالعه خاص خود را دارد. در حالی که برخی ترجیح می‌دهند در سکوت مطالعه کنند، برخی دیگر در محیطی شلوغ که صدای سفید را تقلید می‌کند، رشد می‌کنند.
اگر ترجیحات مطالعه خود را نمی‌دانید، در محیط‌های مختلف آزمایش کنید، در گروه یا به تنهایی مطالعه کنید، با یا بدون موسیقی مطالعه کنید و غیره. توانایی شما در تمرکز و بهره‌وری در محیط‌های مختلف به سرعت آشکار خواهد شد.
2- جمع آوری تمام وسایل لازم برای مطالعه تان
وسایل مطالعه شما شامل مواردی مانند یادداشت‌ها، کتاب‌های درسی، راهنماهای مطالعه، مقالات، هایلایتر یا هر چیز دیگری که ممکن است برای تمرکز و بهره‌وری در حین مطالعه نیاز داشته باشید می‌شود. همچنین خوراکی های مفید مانند آجیل و یک بطری آب را فراموش نکنید.
3- محل مطالعه را مرتب کنید
وسایلی را که برای مطالعه نیاز ندارید، کنار بگذارید و فضای خود را سازماندهی کنید تا استرس را کاهش داده و تمرکز بهتری داشته باشید. هر گونه وسایل اطراف شما که مستقیماً به تمرکز شما کمک نمی‌کند، تنها به عنوان حواس‌پرتی بالقوه عمل می‌کند. این وسایل، شامل دور انداختن ظروف غذا، زباله‌های کاغذی و سایر وسایل اضافی است.
4- قطع ارتباط از وسایل الکترونیکی غیر ضروری
هر وسیله الکترونیکی که نیاز ندارید را خاموش کنید، مخصوصاً تلفن‌های همراه، دستگاه‌های پخش موسیقی و شاید کامپیوترها (به شرطی که برای مطالعه مطالب خود به کامپیوتر نیاز نداشته باشید). لپ‌تاپ یا کامپیوتر شما وقتی که می‌خواهید تمرکز کنید، می‌تواند منبع بزرگی از حواس‌پرتی باشد.
5- رعایت یک برنامه ثابت
یک برنامه مطالعه تنظیم کنید و به آن پایبند باشید. این کار به شما کمک می‌کند تا مطالعه را به یک عادت تبدیل کنید و بیشتر به برنامه‌های مطالعه‌تان عمل کنید.
همچنین باید به سطح انرژی خود در طول روز توجه کنید. آیا صبح‌ها پر انرژی‌تر هستید یا شب‌ها؟ بهتر است دروس سخت‌تر را زمانی که بیشترین انرژی را دارید، مطالعه کنید.
وقتی زمان‌های پر انرژی خود را شناسایی کردید، مطمئن شوید که در آن زمان‌ها مطالعه می‌کنید. این کار باعث می‌شود که تمرکز و توجه شما بیشتر شود.
6- یک همراه یا شریک مطالعه پیدا کنید
گاهی اوقات مرور مطالب با شخص دیگری می‌تواند به شکستن یکنواختی مطالعه کمک کند، مفاهیم گیج‌کننده را با رد و بدل کردن ایده‌ها با شخص دیگری روشن کند و چیزها را از دیدگاه متفاوتی ببیند. این همراه می‌تواند به شما کمک کند تا در مسیر مطالعات خود باقی بمانید و روی وظیفه‌ای که پیش روی دارید تمرکز کنید.
هنگام جستجوی یک همراه مطالعه، سعی کنید کسی را پیدا کنید که عاقل و متمرکز باشد، شاید حتی دانش‌آموز فعال‌تری نسبت به شما در کلاس درس تان باشد. به این ترتیب، شما همیشه خود را برای همگام شدن با او تحت فشار قرار می‌دهید.
7- برای مطالعه خود پاداش در نظر بگیرید
یکی دیگر از راه های افزایش تمرکز برای درس خواندن این است که قبل از شروع مطالعه، به چیزی فکر کنید که بتواند به عنوان پاداش برای مطالعه موفق شما عمل کند. به عنوان مثال، پس از مرور یادداشت‌های خود به مدت یک ساعت، با هم اتاقی خود در مورد روز خود صحبت کنید، شام درست کنید یا برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود را تماشا کنید.
یک مشوق می‌تواند شما را برای تمرکز بر مطالعه برای مدت زمان مشخصی ترغیب کند و سپس خود را برای یک بلوک زمانی محکم که روی کار خود متمرکز شده‌اید، پاداش دهید. برای پروژه‌های بزرگ‌تر، پاداش بزرگ‌تری در نظر بگیرید تا بعد از کلی زحمت، خودتان رو خوشحال کنید.
بخش دوم: حفظ تمرکز حین مطالعه
1- روش مطالعه مؤثر پیدا کنید
پیدا کردن یک روش مطالعه مؤثر که با شما سازگار باشد، می‌تواند به شما کمک کند تا هنگام مطالعه تمرکز کنید. باز هم، هر فردی به روش متفاوتی مطالعه می‌کند، بنابراین باید آزمایش کنید و روشی را پیدا کنید که برای حفظ تمرکز بهترین نتیجه را برای شما داشته باشد.
در اصل، هر چه بیشتر بتوانید با آنچه یاد می‌گیرید تجربه و تعامل داشته باشید، شانس بیشتری برای تمرکز و جذب مطالب مورد مطالعه خواهید داشت. گاهی اوقات، مرور ساده خوانده‌ها، یادداشت‌ها یا آزمون‌ها می‌تواند راهی مؤثر برای مطالعه باشد، اما برخی از روش‌های مطالعه دیگر عبارتند از:
- ساختن کارت‌های یادداشت: برای واژگان یا اصطلاحات آکادمیک، ساختن کارت‌های یادداشت و فلش کارت‌ها و مرور مکرر آنها می‌تواند به حفظ کلمات، اصطلاحات و مفاهیم کمک کند.
- نقاشی کردن: برخی از مطالعات نیاز به مرور ساختارها و نمودارها دارند. کپی کردن و ترسیم این نمودارها و ساختارها به شما امکان می‌دهد آنچه را که می‌خواهید مطالعه کنید ایجاد و تجسم کنید، بنابراین آن را به یاد ماندنی‌تر می‌کند.
- ایجاد طرح کلی: ایجاد یک طرح کلی ممکن است به ترسیم مفاهیم بزرگ‌تر همراه با جزئیات کوچکتر کمک کند. همچنین می‌تواند به ایجاد بخش‌ها و گروه‌های بصری اطلاعات کمک کند که ممکن است در زمان نزدیک شدن به امتحان به یادآوری جزئیات کمک کند.
2- یک یادگیرنده فعال باشید
هنگام مطالعه یا گوش دادن به سخنرانی، سعی کنید با مطالب درگیر شوید. این بدان معناست که به جای صرف حضور در کنار مطالب، آنها و خودتان را به چالش بکشید.
سوالاتی در مورد موضوعات سخنرانی بپرسید، مطالب را به زندگی واقعی خود مرتبط کنید، آنها را با اطلاعات دیگری که در طول زندگی خود کسب کرده‌اید مقایسه کنید و این مطالب جدید را با دیگران به اشتراک بگذارید.
شرکت فعال در مطالعات خود باعث می‌شود که مطالب معنی‌دارتر شده و بتوانند علاقه شما را حفظ کنند، که به نوبه خود، تمرکز بر آنها را آسان‌تر می‌کند.
3- استراتژی‌های تمرکز ذهنی را تمرین کنید
کار بر روی بهبود تمرکز شما زمان و صبر می‌برد. پس از تمرین برخی از این استراتژی‌ها، احتمالاً طی چند روز شروع به مشاهده پیشرفت خواهید کرد. برخی از استراتژی‌های تمرکز عبارتند از:
- برگرد به لحظه حال: این استراتژی ساده و مؤثر به بازگرداندن ذهن سرگردان شما به کار حاضر کمک می‌کند. وقتی متوجه می‌شوید که افکار شما دیگر روی مطالعه تان نیست، به خودتان بگویید: “برگرد به لحظه حال” و سعی کنید افکار سرگردان خود را مهار کنید و دوباره روی مطالب مطالعه خود تمرکز کنید.
- پیگیری سرگردانی ذهنی: هر بار که متوجه می‌شوید ذهنتان از آنچه باید روی آن تمرکز کنید منحرف شده است، یک علامت روی کاغذ بزنید. با بهتر و بهتر شدن در بازگرداندن خود به کار حاضر، تعداد دفعاتی که تمرکز خود را می‌شکنید باید کمتر و کمتر شود.
4- زمانی برای نگرانی اختصاص دهید
تحقیقات نشان داده‌اند که وقتی افراد زمان مشخصی را برای نگرانی و فکر کردن به چیزهایی که آنها را تحت فشار قرار می‌دهد اختصاص می‌دهند، نگرانی آنها در عرض چهار هفته ۳۵ درصد کاهش می‌یابد.
این ثابت می‌کند که وقتی به خود اجازه می‌دهید در یک بازه زمانی مشخص نگران باشید و به چیزها فکر کنید، زمان کمتری را صرف نگرانی و حواس‌پرتی می‌کنید و می‌توانید روی کارهای مهم‌تر تمرکز کنید.
اگر در حین تلاش برای افزایش تمرکز و توجه، متوجه شدید که نگران چیزی هستید، به یاد داشته باشید که زمان خاصی برای نگرانی دارید. حتی می‌توانید از روش “برگرد به لحظه حال”، برای بازگرداندن تمرکز خود استفاده کنید.
به عنوان مثال، نیم ساعت قبل از شروع مطالعه، به نگرانی در مورد امتحانات آینده، خانواده خود یا هر چیز دیگری که ذهن شما را مشغول کرده است، اختصاص دهید. در این زمان مشخص می توانید نگران این موضوعات باشید، تا زمانی که مجبور به مطالعه هستید، بتوانید تمام توجه و تمرکز خود را روی آن بگذارید.
5- اهداف مطالعه تعیین کنید
به جای داشتن ذهنیت “من باید تمام فصل 6 را امشب مطالعه کنم”، هدفی برای خود تعیین کنید مانند “من بخش‌های 1 تا 3 را تا ساعت 4:30 مطالعه می‌کنم و سپس یک پیاده‌روی کوتاه می‌کنم.”
به این ترتیب، غلبه بر یک جلسه مطالعه، از یک کار بزرگ و دلهره‌آور به بخش‌های کوچکتر و قابل دستیابی‌تر تبدیل می‌شود. این تقسیم بندی زمانی مطالعه، تمایل شما را برای تمرکز و رسیدن به هدف مطالعه خود افزایش می‌دهد.
6- مطالعه با وقفه های کوتاه
یکی از بهترین راه های افزایش تمرکز برای درس خواندن استفاده از وقفه های کوتاه حین مطالعه هست. از تکنیک پومودورو در مدیریت زمان استفاده کنید و جلسات مطالعه خود را به 25 دقیقه مطالعه و 5 دقیقه استراحت محدود کنید.
این استراحت‌ها به مغز شما فرصت می‌دهند تا آرام شود و برای ادامه مطالعه آماده شود. بعد از حدود 25 دقیقه مطالعه و نشستن، بلند شوید و کمی حرکت کنید. می‌توانید یوگا انجام دهید، شنا بروید یا هر فعالیت فیزیکی دیگری که دوست دارید. این استراحت‌های کوتاه باعث می‌شوند زمان مطالعه شما پربازده‌تر و ذهن شما هوشیارتر باشد.
