تندخوانی علمی با روش تیم فریس: چگونه در ۲۰ دقیقه ۳۰۰% سریعتر بخوانیم؟!

اگر تمام خواندنی های مورد نیاز خود را در یک سوم یا یک پنجم زمان معمول به اتمام می رساندید، چقدر بیشتر می توانستید کارهای دیگر خود را به اتمام برسانید؟ افزایش سرعت مطالعه یا تندخوانی فرآیندی است که به طور کامل بر کنترل حرکات ظریف عضلانی (مانند حرکت چشم) تمرکز دارد.

تیم فریس می گوید این مقاله خلاصه ای از اصولی است که در سال ۱۹۹۸ در دانشگاه پرینستون به دانشجویان کارشناسی در سمیناری به نام “پروژه PX” آموزش دادم. متن زیر چندین سال پیش نوشته شده است، بنابراین با نثر خودبزرگ‌بینانه‌ی دانشجویان لیگ پیچک (دانشگاه‌های معتبر آمریکا) بیان شده است، اما نتایج قابل توجه هستند. در حقیقت، دو هفته پیش در هواپیمایی در چین، سرعت خواندن گلن مک‌الهوس را در کمتر از ۵ دقیقه ۳۴ درصد افزایش دادم.

من هرگز ندیده‌ام که این روش شکست بخورد. در ادامه نحوه عملکرد آن توضیح داده شده است.

پروژه پی ایکس (The PX Project)

پروژه پی ایکس، یک آزمایش شناختی 3 ساعته است که منجر به افزایش متوسط 386 درصدی در سرعت مطالعه شد. این پروژه روی افراد با پنج زبان مختلف آزمایش شد و حتی افراد مبتلا به خوانش‌پریشی یا همان افرادی که اختلال خواندن یا دیسلکسیا (Dyslexia) دارند را قادر ساخت تا مطالب فنی را با سرعت بیش از ۳۰۰۰ کلمه در دقیقه یا ۱۰ صفحه در دقیقه بخوانند.

اگر چند اصل اساسی در مورد سیستم بینایی انسان را درک کنید، می‌توانید ناکارآمدی‌ها را از بین برده و سرعت را در عین حال که به یادسپاری مطالب نیز کمک می‌کند، افزایش دهید.

برای انجام تمرینات این مقاله و مشاهده نتایج، به موارد زیر نیاز دارید:

یک کتاب ساده و عمومی که هنگام باز شدن به صورت تخت قرار گیرد، یک خودکار و یک تایمر (یک ساعت کرونومتر با آلارم یا تایمر آشپزخانه ایده‌آل است). شما باید این تمرینات حدود ۲۰ دقیقه‌ای را در یک جلسه کامل کنید (ترجیحا برای چند روز دائم تکرار کنید تا تأثیر آن را ببینید.)

ابتدا، چند تعریف و تمایز خاص فرآیند خواندن به این روش را به شما بگویم:

✔️ برای افزایش سرعت، باید تعداد و مدت توقف‌ چشم ها (fixations) در هر سطر را به حداقل برسانید.

شما به صورت خطی نمی‌خوانید، بلکه با دنباله‌ای از حرکات ساکادیک (پرش‌ها) می‌خوانید. هر یک از این ساکادها با یک توقف یا تصویربرداری موقت از متن در ناحیه تمرکز شما (تقریباً به اندازه یک چهارم در فاصله ۲۰ سانتی متری از سطح خواندن) به پایان می‌رسد.

هر توقف برای فرد آموزش ندیده ¼ تا ½ ثانیه طول می‌کشد. برای نشان دادن این موضوع، یک چشم خود را ببندید، نوک انگشت خود را روی آن پلک قرار دهید، و سپس به آرامی خط افقی مستقیمی را با چشم دیگر خود اسکن کنید – حرکات و توقف‌های مجزا و جداگانه را احساس خواهید کرد.

✔️ برای افزایش سرعت، باید رگرسیون و برگشت به عقب (back-skipping) را حذف کنید.

فرد آموزش ندیده تا ۳۰ درصد از کل زمان خواندن را صرف رگرسیون (خوانش مجدد آگاهانه) و برگشت به عقب (خوانش مجدد ناخودآگاه از طریق اشتباه در قرارگیری توقف) می‌کند.

✔️ برای افزایش وسعت دید محیطی افقی و تعداد کلمات ثبت شده در هر توقف (دید جانبی)، باید از تمرین‌های شرطی‌سازی استفاده کنید.

افراد آموزش ندیده در هنگام خواندن از تمرکز مرکزی استفاده می‌کنند اما از وسعت دید محیطی افقی استفاده نمی‌کنند، و تا ۵۰ درصد از کلمات خود را در هر توقف (تعداد کلماتی که می‌توان در هر توقف درک و خوانده شود) از دست می‌دهند.

نحوه انجام تمرین تندخوانی تیم فریس چگونه است؟

شما:

1) تکنیک را یاد خواهید گرفت،

2) یاد خواهید گرفت که تکنیک ها را با سرعت از طریق شرطی سازی اعمال کنید،

3) یاد خواهید گرفت که خود را با خواندن برای درک مطلب آزمایش کنید.

این موارد جداگانه هستند و سازگاری شما با توالی به تفکیک آنها بستگی دارد.

به طور کلی، شما باید تکنیک را با سرعتی 3 برابر سرعت خواندن هدف نهایی خود تمرین کنید. بنابراین، اگر در حال حاضر با سرعت 300 کلمه در دقیقه می خوانید و سرعت خواندن هدف شما 900 کلمه در دقیقه است، باید تکنیک را با سرعت 2700 کلمه در دقیقه یا 6 صفحه در دقیقه (10 ثانیه در صفحه) تمرین کنید.

ما در این مقدمه دو تکنیک اصلی را پوشش خواهیم داد:

1. استفاده از ابزارهای هدایت کننده بصری
2. گسترش ادراکی

گام اول: تعیین سرعت پایه 

ابتدا باید سرعت مطالعه فعلی خود را مشخص کنید. یعنی ببینید در هر دقیقه چند کلمه می توانید مطالعه کنید. برای تعیین سرعت فعلی خود از مقاله محاسبه سرعت مطالعه می توانید کمک بگیرید.

گام دوم: ابزار هدایت کننده بصری

بازگشت به عقب، دوباره‌خوانی و مدت زمان مکث روی کلمات را می‌توان با استفاده از ابزار هدایت کننده بصری (انگشت یا خودکار) به حداقل رساند.

اینجا می خواهیم از خودکار استفاده کنیم. خودکار را در دست غالب خود نگه دارید و هر خط را (با درپوش) خط بکشید، به گونه‌ای که تمرکز چشمان شما بالای نوک خودکار باشد. این کار نه تنها به عنوان ردیاب عمل می‌کند، بلکه به عنوان گام‌ساز برای حفظ سرعت ثابت و کاهش مدت زمان مکث روی کلمات نیز عمل می‌کند. می‌توانید آن را مانند زمانی که می‌نویسید نگه دارید، اما توصیه می‌شود آن را زیر دست خود، به صورت مسطح روی صفحه نگه دارید.

این تمرین را با یک خودکار (ابزار بصری)، یک بار در 2 دقیقه و یک بار در 3 دقیقه طبق توضیحات زیر انجام دهید:

• تمرین 2 دقیقه: با استفاده از خودکار به عنوان ردیاب و گام‌ساز تمرین کنید. هر خط را خط بکشید و روی ناحیه بالای نوک خودکار تمرکز کنید. به درک مطلب اهمیت ندهید. هر خط را حداکثر ۱ ثانیه زمان بدهید و سرعت خود را با هر صفحه بعدی افزایش دهید. بخوانید، اما به هیچ وجه نباید بیش از ۱ ثانیه برای هر خط وقت بگذارید. (هدف از این تمرین، عادت دادن به چشم و مغز خود برای پردازش سریعتر است).
• تمرین 3 دقیقه: حال این تمرین را تکرار کنید، اما اینبار به گونه‌ای که هر خط را بیش از نیم ثانیه زمان ندهید. برخی افراد ممکن است چیزی را درک نکنند، که این انتظار می‌رود. سرعت و تکنیک را حفظ کنید – شما در حال شرطی‌سازی رفلکس‌های ادراکی خود هستید و این یک تمرین سرعتی است که برای تسهیل سازگاری در سیستم شما طراحی شده است. سرعت را کم نکنید. نیم ثانیه برای هر خط به مدت ۳ دقیقه؛ روی ناحیه بالای خودکار تمرکز کنید و روی تکنیک با سرعت بالا تمرکز کنید. روی تمرین تمرکز کنید و خیال‌پردازی نکنید.

گام سوم: گسترش دید جانبی (دید محیطی)

اگر روی مرکز صفحه نمایش رایانه خود تمرکز کنید، همچنان می توانید طرفین صفحه را درک و ثبت کنید. آموزش دید محیطی برای ثبت موثرتر می تواند سرعت خواندن را بیش از 300٪ افزایش دهد. خوانندگان آموزش ندیده تا ½ میدان محیطی خود را با حرکت از اولین کلمه به آخرین کلمه تلف می کنند و 25-50٪ از زمان خود را صرف “خواندن” حاشیه های بدون محتوا می کنند.

• تمرین 1 دقیقه و رد کردن یک کلمه از ابتدا و انتها: یک خودکار بردارید و با آن روی خط‌ ها حرکت کنید. سعی کنید هر خط را در 1 ثانیه بخوانید. از ابتدای خط یک کلمه‌‌ را رد کنید و موقع تمام کردن هم یک کلمه مانده باشد، این کلماتی که رد می کنید را باید سعی کنید با دید جانبی خود ببینید و تشخیص دهید. درک مطلب خیلی مهم نیست فقط هر خط را بیشتر از یک ثانیه طول ندهید.
• تمرین 1 دقیقه و رد کردن دو کلمه از ابتدا و انتها: تمرین قبل را عینا انجام دهید منتها این بار از ابتدا و انتهای خط دو کلمه را نادیده بگیرید و با دید جانبی خود تشخیص دهید، اینکار را نیز برای یک دقیقه انجام دهید.
• تمرین 3 دقیقه و رد کردن سه کلمه از ابتدا و انتها: خواندن را از حداقل سه کلمه بعد از ابتدای هر سطر شروع کنید و تا سه کلمه مانده به انتهای هر سطر ادامه دهید. این تکنیک را تکرار کنید و زمان خواندن هر خط را به نیم ثانیه محدود کنید. ممکن است برخی افراد در ابتدا چیزی متوجه نشوند، که طبیعی است. سرعت و تکنیک را حفظ کنید – شما در حال تقویت رفلکس‌های ادراکی خود هستید و این یک تمرین سرعتی برای تسهیل سازگاری در سیستم شما است. سرعت خود را کاهش ندهید. به مدت ۳ دقیقه بر روی هر خط نیم ثانیه زمان بگذارید؛ روی نوک خودکار تمرکز کنید.

محاسبه سرعت مطالعه جدید

حال سرعت مطالعه خود را یکبار دیگر محاسبه کنید و با سرعت اولیه خود محاسبه کنید. این تمرین را برای چند روز شاید چند هفته انجام دهید و سرعت خود را مجدد محاسبه کنید و نتیجه را در قسمت دیدگاه های همین صفحه با دوستان خود به اشتراک بگذارید.

آیا این روش تیم فریس برای افزایش سرعت مطالعه برای شما مفید و نتیجه بخش بود؟