مهارت تصمیم گیری

تصمیم گیری چیست؟

در طول روز ممکن است در بین دوراهی ها یا چندراهی هایی قرار بگیریم که مجبور باشیم از بین آنها یکی را انتخاب کنیم، یعنی باید تصمیم بگیریم. گاهی اوقات آنقدر شرایط مهلک و حیاتی ممکن است باشد که تصمیم ما باعث موفقیت یا شکست مان شود. برای همین باید بتوانیم مهارت تصمیم گیری درست را یاد بگیریم و از آن در زندگی به نفع خود استفاده کنیم.

چرا گرفتن تصمیم برای ما مشکل است؟

مطمئنا برای شما هم پیش آمده که در شرایطی قرار گرفتید که باید یک تصمیم فوری یا غیرفوری بگیرید اما هرکاری کردید، هرچقدر که فکر کردید نتوانستید و از خود ناامید شدید. نکته مثبت و خوشحال کننده این است که تصمیم گیری یک مهارت هست که در این مقاله می خواهم در این مورد صحبت کنم تا کمی بر سرعت تصمیم گیری خود اضافه کنیم و خیلی از مسائل و مشکلات مان را با مهارت تصمیم گیری که یاد می گیریم، حل کنیم.

قبل از هر چیزی می خواهم سه دلیلی را که باعث می شوند در تصمیم گیری دچار مشکل شویم، عنوان کنم:

1- چون بلد نیستیم

اولین موضوع این است که ما به درستی نمی دانیم که چطور باید تصمیم بگیریم! ما معمولاً وقتی انجام کاری را بلد نباشیم و مهارت کافی در انجام آن را نداشته باشیم دچار مشکل می شویم و از انجام آن دست می کشیم.

تصمیم گیری مهارت و روش هایی دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

2- چون از تصمیم گرفتن می ترسیم

یکی از دلایل بسیار مهم در مورد این که چرا ما تصمیم نمی گیریم، این است که بسیاری از ما از تصمیم گرفتن می ترسیم. زیرا می دانیم که برای هر تصمیمی باید بهایی بپردازیم. برای مثال وقتی من تصمیم می گیرم که باید سحرخیز شوم می دانم که برای این تصمیم باید بهایی بپردازم و این بها همان زودبیدار شدن صبح ها هست که اوایل بسیار کار مشکلی است و اراده بالایی می خواهد.

بنابراین بسیاری از ما ترجیح می دهیم که تصمیم نگیریم و تکلیفمان را با خود روشن نمی کنیم! این یکی از همان دوراهی هایی بود که در ابتدای متن در مورد آن صحبت کردم.

3- چون همه چیز را با هم می خواهیم

دلیل بعدی این است که ما همه چیز را با هم می خواهیم! مثلاً هم می خواهیم روزی 12 ساعت بخوابیم، هم روزی 8 ساعت تفریح کنیم و هم روز به روز ثروتمندتر شویم.

نکته مهم این است که باید این را بپذیریم که موفق شدن در هر زمینه ای بهایی دارد و شاید امکان پذیر نباشد که ما همه چیز را با هم داشته باشیم و باید خواسته های خود را اولویت بندی کنیم.

چگونه درست و مؤثر تصمیم بگیریم؟

در ادامه راهکارهایی کاملاً کاربردی برای یادگیری مهارت تصمیم گیری و رفع مشکلاتی که در تصمیم گیری داریم، ارائه می شود:

1- مشخص کردن هدف

یکی از زیباترین قسمت های فیلم «آلیس در سرزمین عجایب»، زمانی است که آلیس از گربه می پرسد که از سمت راست بروم یا از سمت چپ و زمانی که گربه می پرسد کجا می خواهی بروی، آلیس جواب می دهد که نمی دانم! گربه می گوید:

اگر نمی دانی کجا می خواهی بروی، فرقی نمی کند که کدام مسیر را انتخاب کنی!

از اصلی ترین نکات در تصمیم گیری این است که ما اول بدانیم که می خواهیم به کجا برسیم و بعد از آن می توانیم تصمیم بگیریم. متأسفانه اکثر ما اصلاً برایمان مشخص نیست که از زندگی چه می خواهیم. بنابراین هر تصمیمی که بگیریم هیچ فایده ای نخواهد داشت، زیرا نمی دانیم که ما را به هدفمان نزدیک می کند یا دور؟

اقدامک:

همین حالا سه هدف اصلی زندگی خود را بنویسید.

اگر نمی دانید که چطور باید هدف گذاری کنید شاید مطالب زیر پیشنهاد خوبی باشند:

مقاله فرآیند هفت مرحله ای هدفگذاری

مقاله معجزه ی هدفگذاری

مقاله دستورالعمل هدفگذاری به روش آنتونی رابینز

فیلم جول اوستین – آمادگی در مسیر رسیدن به هدف

2- استفاده از جدول معایب و مزایا

یکی از بهترین راهکارها برای تصمیم گیری، استفاده از جدول T شکل معایب و مزایا می باشد. هر کاری که می خواهیم انجام دهیم یک جدول T شکل می کشیم و معایب آن را یک طرف و مزایای آن را در طرف دیگر می نویسیم و برای هر کدام امتیازی را در نظر می گیریم و بعد جمع بندی می کنیم و به صورت منطقی تصمیم گیری می کنیم.

برای مثال ما بین اینکه شغل دولتی داشته باشیم یا کارآفرین شویم، مانده ایم. در جدول زیر، معایب و مزایای شغل کارمندی یا دولتی را برای خود می نویسیم:

اقدامک:

اگر در زندگی تان فکر می کنید باید تصمیمی بگیرید که تا الان نگرفتید، همین الان با استفاده از جدول T سعی کنید این مشکل را حل کنید و تصمیم نهایی را بگیرید.

3- استفاده از جدول SWOT

یکی از ابزارهای مدیریتی بسیار خوب، استفاده از جدول SWOT است. اصلاً از اسم آن نترسید و می توانید آن را «سوات» یا «اس دبلیو او تی» بخوانید.

هرکدام از حرف های این جدول نشان دهنده کلمات زیر است:

strength= قوت

Weakness= ضعف

Opportunity= فرصت

Threat= تهدید

این جدول به شما کمک می کند تا نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها را در خصوص تصمیمی که می خواهید بگیرید به راحتی مشخص کنید.

مثلاً می خواهم تصمیم بگیرم که پس از دریافت مدرک لیسانس برای ادامه تحصیل و دریافت مدرک ارشد به دانشگاه بروم یا سربازی:

با استفاده از این جدول و جدول T می توانیم خیلی راحت تر تصمیم بگیریم که چه کاری را انجام دهیم و چه کاری را انجام ندهیم.

اقدامک:

قبل از اینکه مورد بعدی را بخوانید یکی از تصمیماتی که باید بگیرید را با این روش انجام دهید.

4- مشاوره با الگوهای موفق:

یکی از بهترین ایده های ممکن این است که با افراد موفق در زمینه ای که مورد نظر ماست گفت و گویی داشته باشیم و از آن ها مشاوره بگیریم. شاید بهترین کار این باشد که با یک فرد متخصص صحبت کنیم و از او بپرسیم که اگر جای ما بود و مثلا می خواست ملکی بخرد چطور تصمیم می گرفت و با چه معیارهایی این کار را انجام می داد؟

اقدامک:

همین الان لیست سه نفر از افرادی که می توانند الگوهای موفق شما در حیطه مورد نظر باشند، بنویسید. دقت داشته باشید که باید در دسترس شما باشند.

5- استفاده از روش 49-51:

یک روشی که شاید مثل روش های قبل خیلی منطقی به نظر نرسد، روش 49-51 هست که برای مواقعی که بین دوراهی سختی گیر افتاده ایم و از طرفی نیاز داریم که خیلی فوری یک راه را انتخاب کنیم، به کار می آید. می دانید که انجام کار خیلی بهتر از هیچ کاری نکردن است. بزرگی می گوید:

می توانم شکست خوردن را بپذیرم، اما تلاش نکردن را هرگز…

مثلاً امروز می خواهم با دوستم بروم استخر یا پارک آبی، برای من فرقی نمی کند و هرچه دوستم بگوید من موافقت می کنم. با او تماس میگیرم و نظرش را می پرسم، او هم جواب می دهد برای من فرقی نمی کند و پنجاه پنجاه (درصد) هست. به او می گویم اگر بخواهی یک کدام را انتخاب کنی به کدام یک 51% و به کدام یک 49% رای می دهی؟

مطمئنا با پرسیدن این سوال می تواند کمی آسان تر تصمیم بگیرد و یکی را انتخاب کند.

اقدامک:

تا الان برای شما پیش آمده است که در این موقعیت قرار بگیرید؟ لطفا برای ما در قسمت نظرات بنویسید.

6- آماده پرداخت بهای تصمیم تان باشید.

و در آخر مهم تر از همه نباید فراموش کنیم که هر تصمیمی بهایی دارد و باید حاضر باشیم بهای آن را بپردازیم. باید در زندگی خود اولویت بندی کنیم که چه چیزی برای ما مهم تر است و اولویت بالاتری دارد و بعد با استفاده از روش هایی که در این مقاله مطرح کردم نسبت به انجام هر کدام تصمیم بگیریم.

اگر این مقاله برایتان مفید بود لطفا آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و همچنین اگر توانستید با استفاده از یکی از روش های مطرح شده تصمیمی بگیرید خوشحالم می شوم داستان آن را بشنوم، در قسمت نظرات می توانید بیان کنید.

موفق باشید.